احداث باغ پسته

احداث باغ پسته: اولین اقدام جهت احداث باغ پسته آگاهی از خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک محل مورد احداث است. در جدول زیر برخی از مهمترین خصوصیات خاک جهت احداث و طراحی باغ پسته بیان شده است

خصوصیات مهم خاک جهت کشت پسته

ویژگی	محدوده مناسب
شوری (مقدار املاح خاک)	کمتر از 6 دسی زیمنس بر متر، اگرچه تا 12 دسی زیمنس بر متر تحمل می کند
نسبت جذب سدیم (SAR)	کمتر از 15
عمق خاک	خاک عمیق (حداقل 2 متر) بدون لایه بندی شدید
درصد حجمی سنگریزه یا ذرات درشت  (ذرات درشت تر از 2 میلی متر)	کمتر از 25 درصد
لایه غیر قابل نفوذ	حداقل تا 1/5 متری وجود نداشته باشد
بافت خاک	نسبتا سبک تا متوسط
درصد آهک	کمتر از 20
ظرفیت تبادل کاتیونی	بیشتر از 15 سانتی مول بر کیلوگرم رس

راهنمای ارزیابی شوری آب و خاک برای درخت پسته

شوری	واحد	بدون محدودیت	کم	متوسط	شدید
متوسط خاک ناحیه ریشه	دسی زیمنس بر متر	کمتر از 6	6-8	8-12	بیشتر از 12
آب آبیاری	دسی زیمنس بر متر	کمتر از 4	4-8	8-12	بیشتر از 12

بعـد از انتخـاب زمیـن در منطقـه ای که شـرایط اقلیمی مناسـب برای توسـعه کشـت پسـته را دارد، اقدامـات اولیـه زیـر صورت مـی گیرد:
الــف ـ حفــر پروفیــل: بــه عــرض 1 متــر و بــه عمــق 2 متــر بــرای بررســی ســطح آب ســفره هــای زیرزمینــی، بافــت خــاک، لایــه ســخت و نفوذپذیــر و …
ب – نمونـه بـرداری آب و خـاک و انجـام آزمایـش بـرای بررسـی و مطالعـه وضعیـت آنهـا از لحـاظ شـوری و قلیایـی، عناصـر غذایـی و …
ج – آمـاده سـازی زمیـن: تسـطیح بـا شـیب 2-1 درصـد و در آبیـاری قطـره ای تسـطیح نسـبی کافـی مـی باشـد.

تولید نهال پسته

خاک مناسب کاشت بذر پسته

• مناسبترين بافت خاك جهت كاشت پسته بافت شني لوم مي باشد ( 70-60 درصد شن ، 30-20 درصد سيلت يا لاي و 20-10 درصد رس ) .
• درصورت مطبق بودن خاك محل احداث باغ ، بايستي محل رديفهاي كاشت حداقل به عرض 1 متر و به عمق 2 متر با بيل مكانيكي كاملا” مخلوط و يكدست شود.

به طور کلی مناسـب ترین خاك براي کشت و پرورش پسته از نظر عمق، خاك هاي عمیق همراه با بافت یکنواخـت و با حداقل لایه بندي میباشد.

چنین خاك هایی معمولاً داراي نفوذپـذیري مطلـوب، تـوام بـا ظرفیت نگهداري نسبتاً زیاد آب و مواد غذایی به همراه تهویه مناسـب بـراي ریشـه هـاي گیـاه خواهد بود

خـاك داراي لایـه بندي، داراي لایه هاي سخت تا عمق 2متري و زهکشی ضـعیف یـا بـه عبـارت دیگـر نفوذپـذیري پایین جهت کشت پسته چندان مناسب نیست.

شوري خاك باید کمتر از 8دسی زیمـنس بـر متر باشد. نسبت جذب سدیم   (SAR) باید از 15کمتر باشد.

بهترین اسیدیته (pH) خـاك 6/5تـا  7 (خنثی) میباشد ولی با توجه به آهکی بودن اغلب خاكهاي مناطق پسته کاري اسیدیته خنثـی تا کمی قلیایی می تواند مناسب باشد.

بالا بودن نسبت کلسیم بـه منیـزیم و میـزان پتاسـیم قابـل جذب خاك، در دراز مدت امتیاز مثبتی براي کشت پسته محسوب می گـردد.

کاشت بذر پسته

• كاشت نهال و يا بذر نبايد در داغ آب و نوك پشته ها انجام شده و بهتر است محل كاشت كمي پائين تر از محل داغ آب انتخاب شود .
• جوي پشته ها جهت كاشت بذر يا نهال ، بايستي به عرض 100 – 50 سانتي متر و عمق40-30 سانتي متر احداث گردد .
• محل كشت بذر از كف جوي بايستي حدود 10 سانتي متر بالاترباشد و هنگام آبياري ، آب حدود 5 سانتي متر روي بذر را بپوشاند . فاصله كاشت درختان در روي رديف حداقل 3-2 متر و فاصله رديفهاي درختان حداقل 6-5 متر در نظر گرفته شود .
• دور آبياري جهت نهالهاي پسته در سال اول حداكثر 7 روزه و درسال دوم 14 روزه مي باشد .
• جهت پيوند نهالهاي پسته ، در اسفندماه نهالهاي 3-2 ساله سربرداري شده و پس از رشد جوانه هاي جانبي بر روي پايه سربرداري شده ، حدود 3 شاخه جانبي برروي پايه اصلي نگهداري شده و ساير شاخه ها حذف مي شوند .
• زمان مناسب جهت پيوند نهال هاي پسته بطور عمده اواخر ارديبهشت تا اوايل خرداد مي باشد .

 احداث باغ پسته

تهیه نقشه باغ و پیاده کردن آن

در تهیــه نقشــه بــاغ جهت احداث باغ پسته، مشــخص کــردن موقعیــت خیابــان هــای اصلــی و فرعــی، محــل ایجــاد تاسیسـات، محـل حفـر چـاه و محـل اسـتخر ذخیـره آب  (در صـورت نیـاز)، قطعه بنـدی مزرعـه برای کشـت ارقـام مختلـف، تعییـن جهـت کاشـت ردیـف درختـان، فاصلـه ردیـف هـا از همدیگـر و فاصلـه درختـان روی ردیـف، محـل احـداث بادشـکن و اسـتقرار درختـان نـر مـورد توجـه قـرار مـی گیـرد .

 

فاصله بین ردیف ها و در ختان در باغات پسته

شاخص	واحد	مناسب	قابل تحمل	نامناسب
فاصله بین درختان	متر	3-4	2-3	کمتر از 2
فاصله بین ردیف ها	متر	6-7	4-6	کمتر از 4

چاله کنی و حفر کانال

1- در خاک هایی که شرایط کافی برای پرورش و رشد درخت ندارند، گودالی به قطر 5/ 0 تا1 متر و عمق 1/5 متر ایجاد می شود. بعد از برداشتن خاک چاله و ریختن خاک مرغوب و مقداری کودهای آلی کاملاً پوسیده به کاشت نهال اقدام می کنند.

2- احداث کانال به عرض 80 – 60 سانتی متر و عمق 1/5-1  متر در بستر ردیف های کاشت و سپس پر کردن کانال ها با خاک مرغوب و کودهای آلی کاملا پوسیده به همراه کودهای شیمیایی بر اساس آزمون خاک می باشد.

انتخاب نهال

نهال بایستی دارای گواهی و اصالت نژادی و سامت مبنی بر عاری بودن از بیماریهای قارچی ورتیسیلیوم، فیتوفترا و فوزاریوم، نماتد و آفات قرنطینه ای و سایر پاتوژن های بیماریزا. پایه توصیه شده بادامی زرند می باشد .

در مناطقی که خاکها به نماتد آلودگی دارند از کشت پسته با پایه اهلی  Pistacia Vera خودداری نموده و در صورت اجبار برای احداث باغ از پایه بنه Pistacia mutica استفاده شود .

توصیه می گردد از نهال های گلدانی که ارتفاع نهال هایش بیش از 50 سانتی متر و سن آنها 13  ماه می باشد، استفاده شود.

کاشتن نهال

نهال را به طور صحیح در چاله حفر شده، قرار داده و بعد از پر کردن گودال با مخلوطی از خاک مرغوب و کود دامی کاماً پوسیده، خاک اطراف نهال را با پا می کوبند تا ذرات خاک به حد ممکن به همدیگر فشرده و ریشه را محکم نگهدارند.

کیفیت آب آبیاری باغات پسته

معيارهاي كيفي جهت آب مناسب براي آبياري باغات پسته عبارتند از :

• حداكثر شوري 4 ميلي موس بر سانتي متر ( بعلت مقاوم بودن درخت پسته به شوري ، آبياري با آبهاي داراي 8 ميلي موس بر سانتي متر شوري نيز براي درختان پسته انجام مي شود)

آبیاری با آب شور (شوری 12 میلی موس بر سانتی متر) باعث افت 15 تا 20 درصدی عملکرد می شود

• حداكثر نسبت جذبي سديم 15 ( براي SAR بيشتر از 15 ، Ec آب نيز بايستي بيشتر از 3ميلي موس بر سانتي متر باشد )
• حداكثر كلر آب آبياري 10 ميلي اكي والان بر ليتر
• حداكثر غلظت بر 2 پی پی ام 
• حداكثر بي كربنات ( Hco3 ) 5/8 ميلي اكي والان بر ليتر 
• حداكثر سولفات ( So4 ) 10 ميلي اكي والان بر ليتر 
• حداكثر ميزان كربنات سديم باقيمانده (RSC) 5/2
• حداكثر غلظت منيزيم 5 ميلي اكي والان برليتر ( غلظت منيزيم بايستي از غلظت كلسيم آب آبياري كمتر باشد )
• حداكثر مقدار باقيمانده خشك يا TDS 2000 ميلي گرم در ليتر

درصورت انتخاب سيستم آبياري غرقابي و سطحي ، شيب نهايي زمين بايستي حدود 2-1 درصد باشد .

باغ پسته چقدر آب مصرف می کند؟

نیاز آبی درختان بارور پسته در هشت ماه فصل رشد (از ابتداي فروردین تا پایان آبان)، در مناطق مختلف پسته کاري کشور، حدود  700 تا 750  میلیمتر میباشد
این میزان جذب آب توسط درختان پسته، در روش آبیاري سطحی (غرقابی) رایج در منطقه که در آن کل سطح باغ خیس شود 7000 تا 7500 متر مکعب در هکتار خواهد بود.
در حالتی که  آبیاري سطحی به صورت کاهش عرض نوار اجرا شده باشد، بر حسب درصد سطح خیس شده باغ، این حجم آب، تعدیل خواهد شد.

نیاز آبی بسته به شرایط آب و هوایی و شوري آب ، در روش هاي آبیاري موضعی بابلر، قطره اي سطحی و زیرسطحی، به ترتیب در حدود، 60-70 درصد، 60-50 و 5-40  درصد نیاز آبی در روش آبیاري سطحی می باشد.

به عنوان مثال، نیاز آبی درختان بارور پسته در مناطق پسته کاري رفسنجان، در این سه روش آبیاري، به ترتیب حدود 5000، 4000 و 3500 متر مکعب در هکتار، در طول فصل رشد میباشد

آبیاری درخت پسته

در مناطق مختلف پسته کاري استان کرمان، به طور متوسط سالانه در یک هکتار باغ پسته در روش آبیاري سطحی (غرقابی)، حدود 8642 متر مکعب آب به مصرف می رسد.

یعنی با توجه به میانگین عملکرد حدود 840 کیلوگرم در هکتار، براي تولید یک کیلوگرم پسته،حدود 10290 لیتر آب مصرف می گردد.

  با روشهاي نوین آبیاري میتوان میزان مصرف آب را تا  7000 مترمکعب در هکتار باغ پسته با تولید متوسط حدود 1500 کیلوگرم محصول خشک پسته، کاهش داد یعنی به ازاي هر کیلوگرم پسته خشک حدود 5000 لیتر آب مصرف شود.

البته در این محاسبات میزان آبشویی مورد نیاز لحاظ نشده است چون در باغات پسته مقادیر شوري هاي متفاوت و خاكهاي گوناگون وجود دارد.

درختان پسته را هر چند روز یکبار آبیاری می کنند؟

آبیاري گیاه پسته در دوران نهالی (سالهاي اول و دوم کشت) و در روش آبیاري غرقابی، با دور آبیاري 7 روز انجام می گیرد.

سال سوم تا حدود 9 سالگی که تقریبا شروع محصول دهی اقتصادي بوده و به عنوان درخت بارور محسوب می شود، دور آبیاري 25 تا 35 روز یکبار بسته به نوع بافت خاك اعمال می گردد.

در روش آبیاري قطره اي، نهال ها در ابتدا یک روز در میان آبیاري می شوند. از سال دوم به تدریج دور آبیاري به 7 روز افزایش  یافته و این روند تا 3 سالگی ادامه می یابد.

از سال چهارم به بعد دور آبیاري به 10-15 روز یک بار بسته به نوع خاك رسیده و به همین صورت براي یک درخت بالغ ادامه می یابد.

نکات کلیدی آبیاری پسته

دور آبیاری مناسب درختان پسته بر اساس سن گیاه، بافت خاک و روش آبیاری

دور آبیاری بهینه							عوامل موثر
از 9 سالگی به بعد		از 3 تا 9 سالگی		از کاشت تا 3 سالگی			سن گیاه
رسی	شنی	رسی	شنی	رسی	شنی	–	بافت خاک
40	30	20	15	10	7	سطحی	روش آبیاری
30	25	20	15	10	7	بابلر
15	10	10	7	3	1	قطره ای سطحی
20	15	15	10	3	1	قطره ای زیر سطحی

حساس ترین مراحل رشدی پسته به کم آبی

1) گلدهی و پر شدن مغز پسته: آبیاري در زمان گلدهی (عموماً فروردین ماه) و زمان پر شدن مغز (عموماً تیرماه).
2) خندانی: آخرین آب قبل از برداشت (بسته به رقم) و عموماً اوایل شهریور ماه.
3) تعداد دانه در درخت: آبیاري در زمان تشکیل میوه و پس از گرده افشانی. عموماً اواخر فروردین ماه.
4) رسیدگی: مشابه خندانی پوست استخوانی و عموماً در اواخر مرداد و اوایل شهریور ماه.
5) وزن و اندازه میوه: زمان مشخصی ندارد و عموما به مدیریت آبیاري، تغذیه، کنترل آفات و بیماري ها و …. در طول فصل بستگی دارد.

تغذیه پسته

جهت دریافت اطلاعت مربوط به تغذیه پسته با کودهای شیمیایی، آلی و بیولوژیک به مبحث مدیریت تغذیه پسته مراجعه کنید